ปัญญาประดิษฐ์หรือ AI มีส่วนสำคัญอย่างมากในการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจ ไม่ว่าจะเป็นการตลาดที่นักการตลาดใช้เพื่อดึงดูดลูกค้าหรือทำการโฆษณา วงการวิทยาศาสตร์ก็มีนักวิทยาศาสตร์เพื่อทำวิจัยขั้นสูง ในขณะที่นักอุตสาหกรรมหรือนายทุนทั้งหลายต่างเห็นช่องทางการลดต้นทุนเพื่อเพิ่มผลผลิตให้มากขึ้น ส่วนบรรดานักประดิษฐ์ก็ใช้เพื่อต่อยอดนวัตกรรมให้สุดยอดขึ้นไปอีก
ส่วนคนที่กำลังศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัยอาจมองสาขาวิชานี้เป็นศาสตร์แห่งอนาคตที่ทำเงินได้ไม่รู้จบหากขยันหมั่นเพียรให้ก้าวทันโลกอยู่ตลอดเวลา
แต่สำหรับนักกีฬาแล้ว มันอาจหมายถึงเหรียญทองที่อาจมีโอกาสได้เพียงครั้งเดียวในชีวิต
แม้ว่าวิทยาศาสตร์การกีฬาจะมีอิทธิพลและความสำคัญต่อวงการการกีฬาทุกประเภท และเคยแสดงปาฏิหาริย์หลายๆ อย่างจนทำให้แฟนกีฬาต่างอดทึ่งไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นการฟื้นฟูสภาพร่างกายหลังแข่งจบ ความฟิตที่เกินร้อยหรือแม้แต่นักฟุตบอลอายุจะขึ้นเลข 4 แต่ร่างกายยังแข็งแกร่งราวเด็กหนุ่ม
แต่เทียบไม่ได้เลยเมื่อเจอกับนักเล่นเซิร์ฟเหรียญทองแห่งสหรัฐอเมริกานามว่า Carissa Moore ที่คว้าเหรียญทองในโอลิมปิก 2020 ที่กรุงโตเกียวได้จากการผสมผสานศาสตร์และอุปกรณ์แห่งโลกสมัยใหม่อย่างคลื่นเทียมและอุปกรณ์จับเวลาการนอน เพื่อให้โค้ชของเธอนำข้อมูลดังกล่าวไปประมวลผลเพื่อการฝึกซ้อมและการฟื้นตัวโดยเฉพาะ
ไม่ใช่เพียงแค่นั้น ทางทีมงานที่ผลักดันช่วยเหลือ Moore จนคว้าเหรียญทองมาได้ ยังใช้หลักการ biomechanics หรือชีวกลศาสตร์ อันเป็นความรู้ทางด้านการศึกษาแรงและผลของแรงในสิ่งมีชีวิต ทั้งกล้ามนื้อ กระดูก ข้อต่อ เส้นเอ็นทำงานร่วมกันจนเกิดเป็นการเคลื่อนที่ จากนั้นก็ใช้กล้องจับภาพการเคลื่อนไหวและเซ็นเซอร์ที่ติดไว้กับกระดานเพื่อวัดพลังที่นักกีฬาปล่อยออกมาเมื่อเคลื่อนไหว จากนั้นจะนำไปปรับเพื่อสร้างพลัง “เหนือมนุษย์” ไปพร้อมกับการใช้ Machine Learning ช่วยสนับสนุนเรื่องระยะการยืนบนกระดานอีกด้วย
วิธีการของ Moore นับว่าเป็นการฉีกกฎของการเล่นกีฬาชนิดนี้อย่างสิ้นเชิง แถมเป็นการท้าทายธรรมชาติของคลื่นน้ำซึ่งมีความไม่แน่นอนสูงมาก แต่เธอและทีมงานของเธอแสดงให้เห็นแล้วว่า การควบคุมธรรมชาติโดยเทคโนโลยีนั้น ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่ในห้องทดลองทางวิทยาศาสตร์ แต่มันหมายถึงการควบคุมเหรียญทองได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็นการอ่านกระแสคลื่น การอ่านกระแสลม การควบคุมร่างกายให้มีความเหมาะสมไปกับจังหวะการลอยตัวและลงมาแตะที่ผืนน้ำ ทุกอย่างถูกควบคุมด้วยข้อมูล Machine Learning และปัญญาประดิษฐ์แทบทั้งสิ้น
“เราต้องหาทางทำให้นักกีฬาแสดงผลงานออกมาให้ได้ แต่มีปัจจัยมากมายที่ควบคุมไม่ได้ เช่น ลมและคลื่น สิ่งที่เราทำ คือ การใช้การวิเคราะห์และข้อมูลเป็นเหมือนแผนที่นำทาง เราต้องเชื่อฟังสิ่งที่ข้อมูลบอก” Kevyn Dean แพทย์ประจำทีมเซิร์ฟสหรัฐอเมริกากล่าว
ถ้าเทียบกันกับกีฬาประเภทอื่นแล้ว ก็นับว่ากรณีของ Moore ดูจะเผชิญกับความไม่แน่นอนสูงมาก การคิดคะแนนในกีฬาเซิร์ฟจะเน้นไปที่ลีลา ท่าทางและการควบคุม โดยเฉพาะการลอยตัวขึ้นไปกลางอากาศ
ลงมาแตะบริเวณหน้าคลื่นแล้วควบคุมให้ล้อไปตามคลื่น ยิ่งท่าสวยมากเท่าไร คะแนนก็ยิ่งปังมากเท่านั้น หรือจะทำท่าที่ชวนกรรมการอ้าปากค้างอย่างหมุนตัว 360 องศากลางอากาศแล้วยังลงมาอย่างสวยงามก็ย่อมได้ หากนักกีฬามีความมั่นใจและทักษะพร้อม นอกจากนี้ยังมีเรื่องของความเร็ว ความแรงและความต่อเนื่องมาเป็นปัจจัยในการตัดสินเช่นกัน
องค์ประกอบเหล่านี้จะออกมาสวยงามอย่างสมบูรณ์แบบอย่างที่ใจต้องการจนนำไปสู่เหรียญทองหรือจะตกกระดานในตอนท้ายนั้น คลื่น ลม ร่างกาย หรือแม้แต่โชคชะตาก็มีอิทธิพลอย่างมาก ตรงที่เราอาจไม่รู้เลยว่าคู่แข่งหรือเรากำลังจะเจออะไร แต่การมีเทคโนโลยีชั้นสูงในมือ ทำให้นักกีฬาและโค้ชอุ่นใจกันได้ในระดับหนึ่งว่าปัญหาบางอย่างหรือธรรมชาติของบางสิ่งมันมีไว้ให้ข้ามไปเฉยๆ
ปกติแล้ว กีฬาเซิร์ฟถือว่าเป็นกีฬาที่มีการแข่งขันกันสูงในเวทีระดับนานาชาติ แต่สำหรับในโอลิมปิก 2020 ที่กรุงโตเกียวถือว่าเป็นครั้งแรกที่ได้รับการบรรจุในรายการแข่งขัน และการคว้าเหรียญทองของนักกีฬาเซิร์ฟจากสหรัฐอเมริกาก็ยิ่งทำให้โอลิมปิกปี 2024 ที่กรุงปารีสดูน่าตื่นเต้นมากยิ่งขึ้น
ล่าสุด สถาบัน Inria หรือ National Institute for Research in Computer Science and Automation ของประเทศฝรั่งเศส ได้มีการเปิดเผยว่ากำลังมีการใช้เทคโนโลยีอย่างปัญญาประดิษฐ์มาฝึกนักเทนนิสให้เก่งมากยิ่งขึ้นภายใต้โครงการที่ชื่อว่า The Best-Tennis Project และยังมีการใช้เทคโนโลยีความจริงเสมือน (Virtual Reality) ไว้ให้นักกีฬาได้ฝึกอย่างต่อเนื่องโดยที่ไม่ต้องกลัวว่าจะเจ็บหนักแบบที่เจอในโลกความเป็นจริง
ต่อไปนี้ เราอาจได้ยินข่าวว่านักกีฬาทีมชาตินั้นหรือผู้ฝึกสอนทีมชาตินี้ใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์บ้าง Machine Learning บ้างหรือแม้แต่ Data บ้างในการเอาชนะคู่แข่ง
กีฬาโอลิมปิกกำลังกลายเป็นสนามแข่งของนักกีฬารายหนึ่ง…
นักกีฬารายนี้มีความสามารถอย่างมากในการก้าวข้ามเกือบทุกขีดจำกัดของปัญหา
ขอเพียงบอกปัญหากับเขา มอบข้อมูลให้กับเขา แล้วเขาจะมอบทุกชัยชนะให้กับเรา
นักกีฬารายนี้มีนามว่า “ปัญญาประดิษฐ์”
และเขากำลังนำเพื่อนประเภทเดียวกันอีกมากมายยาตราทัพกันเข้ามา
เป้าหมายอยู่ที่กรุงปารีส ปี 2024 ครับ
